จากไชต์: สำนัก มาตรการเชิงรุกและนวัตกรรม
จำนวนผู้เข้าชม: 18
ข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันความเสี่ยงต่อการทุจริตและความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณในการซ่อมรถส่วนกลางขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
ที่มาและความสำคัญ
คณะกรรมการ ป.ป.ช. ได้รับเรื่องร้องเรียนกล่าวหาว่านายกองค์การบริหารส่วนตำบลแห่งหนึ่งกับพวกทุจริตโครงการซ่อมแซมรถยนต์ส่วนกลาง ปรากฏข้อเท็จจริงรับฟังได้ว่านายกองค์การบริหารส่วนตำบลกับพวก นำเงินส่วนตัวสำรองจ่ายในการซ่อมรถยนต์ส่วนกลางไปก่อน เมื่ออู่ดำเนินการซ่อมรถยนต์คันดังกล่าวแล้วเสร็จ จึงได้จัดทำเอกสารหลักฐานเกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจ้างและการเบิกจ่ายเงินย้อนหลัง และให้คณะกรรมการตรวจรับพัสดุทำการตรวจรับ ซึ่งเป็นการไม่ปฏิบัติตามระเบียบของทางราชการ คณะกรรมการ ป.ป.ช. จึงมีมติให้ศึกษาและวิเคราะห์เปรียบเทียบระหว่างการนำรถยนต์เข้าซ่อมกับศูนย์บริการรถยนต์แต่ละยี่ห้อกับการซ่อมโดยอู่ซ่อมรถยนต์ของเอกชนโดยทั่วไป การซ่อมลักษณะใดสามารถป้องกันการทุจริตได้ดีกว่าและคุ้มค่ากับค่าใช้จ่ายที่ต้องเสียไปมากที่สุด และจัดทำเป็นมาตรการหรือข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริต
จากการศึกษาความเสี่ยงต่อการทุจริตและความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณและจัดทำข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันความเสี่ยงต่อการทุจริตและเพื่อให้เกิดความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณในการซ่อมรถส่วนกลางขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พบว่า
1. องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีการนำรถส่วนกลางเข้าซ่อมทั้งที่ศูนย์บริการรถยนต์แต่ละยี่ห้อและที่อู่ทั่วไป โดยมีปัจจัยที่แตกต่างกันไปตามแต่บริบทของพื้นที่ ซึ่งแต่ละปัจจัยมีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกันไป จึงยังไม่อาจชี้ชัดลงไปได้ว่าการซ่อมรถส่วนกลางแบบใดจะสามารถป้องกันการทุจริตและเกิดความคุ้มค่ากับการใช้งบประมาณมากกว่ากัน
2. องค์การบริหารส่วนตำบลที่ถูกกล่าวหาร้องเรียนใช้ดุลยพินิจวินิจฉัยว่า การซ่อมรถยนต์คันที่เกิดอุบัติเหตุเป็นกรณีจำเป็นเร่งด่วน เนื่องจากหน่วยงานมีรถยนต์ส่วนกลางใช้เพียงคันเดียว จึงดำเนินการจัดจ้างซ่อมไปก่อน โดยนายกองค์การบริหารส่วนตำบล รองปลัดองค์การบริหารส่วนตำบล และพนักงานขับรถยนต์ได้สำรองเงินค่าใช้จ่ายออกไปก่อน หลังจากดำเนินการซ่อมแล้วเสร็จ จึงทำการจัดซื้อจัดจ้างและจัดทำเอกสารหลักฐานย้อนหลัง จึงเป็นการไม่ปฏิบัติตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ระเบียบที่บังคับใช้ในขณะนั้น) กรณีดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าหน่วยงานยังมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนในการปฏิบัติตามระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการจัดซื้อจัดจ้าง ซึ่งอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการทุจริตในขั้นตอนการจัดซื้อจัดจ้างกรณีจำเป็นเร่งด่วนได้
ข้อเสนอแนะ
เพื่อให้การดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างในการซ่อมรถส่วนกลางขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถป้องกันความเสี่ยงต่อการทุจริตและให้เกิดความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณ และสอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบในภาครัฐ กอปรกับสำนักงาน ป.ป.ช. มีหน้าที่และอำนาจในการเสนอแนะและให้คำปรึกษาแก่หน่วยงานราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่น หรือเจ้าพนักงานของรัฐ หรือภาคเอกชน เกี่ยวกับการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ตามนัยมาตรา 142 (6) แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 คณะกรรมการ ป.ป.ช. พิจารณาแล้ว จึงเห็นควรเสนอข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันความเสี่ยงต่อการทุจริตและความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณในการซ่อมรถส่วนกลางขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ต่อกระทรวงมหาดไทย โดยมีข้อเสนอแนะ 2 ประการ ได้แก่
เห็นควรให้กระทรวงมหาดไทยพิจารณากำชับการปฏิบัติงานในการซ่อมรถส่วนกลางขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ให้ปฏิบัติตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 รวมทั้งระเบียบที่เกี่ยวข้องอย่างเคร่งครัด โดยพิจารณาถึงความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณและการป้องกันการทุจริตประกอบด้วย
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอาจพิจารณาใช้ “การเช่ารถมาใช้ในราชการ” แทนการจัดซื้อรถใหม่ โดยเฉพาะประเภทรถบรรทุก (ดีเซล) ทั้งแบบขับเคลื่อน 2 ล้อ และแบบขับเคลื่อน 4 ล้อ เนื่องจากผู้ให้เช่าจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมด ผู้เช่าไม่ต้องมีรายจ่ายเพิ่มเติมอื่นใดอีกนอกจากค่าเช่าและค่าน้ำมันเชื้อเพลิงทำให้เกิดความคุ้มค่าต่อการใช้งบประมาณ อีกทั้งราคาค่าเช่าได้ถูกกำหนดจากกรมบัญชีกลางชัดเจนแล้ว ไม่สามารถตกลงเช่าในราคาที่เกินกว่าที่กำหนดได้แต่อาจมีการต่อราคาลงมาให้ถูกลงได้ ทำให้ไม่มีความเสี่ยงต่อการทุจริต ทั้งนี้ให้เป็นไปตามความเหมาะสมและความพร้อมของแต่ละหน่วยงาน โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถพิจารณาดำเนินการได้ตามความเหมาะสม
