แนวทางการป้องกันการทุจริตเชิงรุก โอกาส และความท้าทายของสังคมไทย

บทคัดย่อ
      ปัญหาการทุจริตคอร์รัปชันในปัจจุบันนับวันยิ่งมีความสลับซับซ้อน และเป็นปัญหาที่ทำให้เกิดอุปสรรคต่อการพัฒนาประเทศเป็นอย่างมาก บทความนี้ผู้เขียนมุ่งศึกษาถึงแนวทางการป้องกันการทุจริตเชิงรุก รวมถึงโอกาสและความท้าทายของสังคมไทยในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว สำหรับประเทศไทยมีกลไกในการแก้ไขปัญหาการทุจริตมาตั้งแต่ปี 2540 โดยกำหนดให้มีองค์กรอิสระทำหน้าที่ในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตมาจนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้การแก้ไขปัญหาการทุจริตยังได้ถูกกำหนดให้เป็นนโยบายสำคัญของประเทศ อันเป็นแนวทางเพื่อให้แต่ละองค์กรนำไปปรับใช้ จากการศึกษาพบว่า แนวทางในการป้องกันการทุจริตเชิงรุกที่สำคัญ ได้แก่ 1) การปรับพื้นฐานทางความคิดเกี่ยวกับการทุจริตคอร์รัปชัน 2) การกำหนดมาตรการเพื่อแก้ไขปัญหาอย่างเหมาะสม 3) การค้นหาการทุจริตเชิงรุก 4) การกำหนดมาตรการลงโทษที่เด็ดขาด 5) การส่งเสริมเครือข่ายและสนับสนุนความเป็นพลเมือง แนวทางดังกล่าวหากประสบความสำเร็จจะส่งผลให้ประเทศเกิดการพัฒนา และสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจ รวมถึงประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ประเทศไทยควรให้ความสำคัญกับแนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนความเป็นพลเมืองเพื่อเป็นกลไกที่เข้มแข็งในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว รวมทั้งความท้าทายที่เป็นอุปสรรคต่อการแก้ไขปัญหาการทุจริต คือ 1) ความเชื่อและวัฒนธรรมของสังคมไทย 2) ประสิทธิภาพขององค์กรที่ต่อต้านการทุจริต 3) การมีระบบราชการและระบบการเมืองที่แน่นหนา 4) การใช้ดุลพินิจและกฎระเบียบในการตัดสินปัญหา 5) ผู้มีอำนาจที่เป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่ประชาชน และ 6) ประชาชนขาดความเข้มแข็งในการต่อสู้กับปัญหาดังกล่าว

เอกสารอ้างอิง (References)

กระทรวงการคลัง กรมบัญชีกลาง. (2546). แนวปฏิบัติการตรวจสอบภายใน. กลุ่มงานมาตรฐานด้านการตรวจสอบภายใน.

เกริกเกียรติ แก้วมณี และจักรกฤษณ์ นรนิติผดุงการ. (2562). การบริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไทยให้ปลอดจากการทุจริต: กรณีศึกษาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้นแบบด้านการป้องกันการทุจริต. วารสารด้านการบริหารรัฐกิจและการเมือง 8(2), 113-134.

เกรียงไกร เจียรประดิษฐ์ และติญทรรศน์ ประทีปพรณรงค์. (2564). บทบาทเชิงรุกของผู้ตรวจการแผ่นดินประเทศไทยในการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ 6(4), 126-142.

เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2547). กลเม็ดเด็ดปีกคอร์รัปชัน. ซัคเซสมีเดีย.

จารุวรรณ สุขุมาลพงษ์. (2556). แนวโน้มของคอร์รัปชันในประเทศไทย. สํานักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.

จิรัฐิพร ไทยงูเหลือม, พิมพ์พจี บรรจงปรุ, อารีย์ ศรีอำนวย และวิมาน วรรณคำ. (2561). วัฒนธรรมและการใช้ภาษาเกี่ยวกับการทุจริตคอร์รัปชันในบริบทสังคมที่ปรากฎในวรรณกรรมไทยและการใช้จริงในปัจจุบันของภาคประชาสังคมจังหวัดนครราชสีมา. วิวิธวรรณสาร 2(3), 53-70.

ติญทรรศน์ ประทีบพรณรงค์. (2565). การป้องกันการทุจริตในกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ: บทบาทของผู้สังเกตการณ์อิสระตามแนวทางข้อตกลงคุณธรรม. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร 18(1), 177-202.

นักบริหารยุทธศาสตร์การป้องกันและปราบปรามการทุจริตระดับสูง. (2559). แนวทางการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตของหน่วยงานภาครัฐแบบบูรณาการ. นยปส.

ปรีชา อุยตระกูล. (2563, 24 กุมภาพันธ์). ทางออกของไทยในการแก้ปัญหาทุจริตคอร์รัปชัน. https://researchcafe. tsri.or.th/civil-society-and-implementation-of-governance/การแก้ปัญหาทุจริตคอร์รัปชัน

ปธาน สุวรรณมงคล. (2564). ความท้าทายของธรรมาภิบาลในศตวรรษที่ 21. สถาบันพระปกเกล้า.

ประพันธ์ ทรัพย์แสง. (2550). การคอร์รัปชันของนักการเมือง. ใน สุจริตฉบับพิเศษ บทความวิชาการ (หน้า 26-48). สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ.

พลอย สืบวิเศษ. (2561). จริยธรรมทางการบริหารงานในภาครัฐสำหรับนักบริหารในภาครัฐและองค์การไม่แสวงหากำไร. รัตนไตร.

เรืองวิทย์ เกษสุวรรณ. (2566). การไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง ในฐานะการพัฒนาแนวใหม่ของโลก. เคล็ดไทย.

วิทยากร เชียงกูล. (2549). แนวทางปราบคอร์รัปชันอย่างได้ผล: เปรียบเทียบไทยกับประเทศอื่น. สายธาร.

สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. (2560). สมการคอร์รัปชัน แก้โจทย์ บวก ลบ คูณ หาย ในสังคมไทย. กู๊ดเฮด พริ้นติ้ง แอนด์ แพคเกจจิ้ง กรุ๊ป.

สมชัย หิรัญญะวณิชย์. (2557). คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี (พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีแถลงต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติ. สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา.

สำนักข่าวอิศรา. (2565, 13 กันยายน). เปิดหมด! ไส้ในคดีค้างท่อ ป.ป.ช. เพียบ 2,345 เรื่อง ถึงเวลาปรับปรุงกระบวนการไต่สวนใหม่. https://www.isranews.org/article/isranews-scoop/111990-investg09-209.html/คดีค้างท่อ ป.ป.ช.

สำนักข่าวอิศรา. (2565, 10 สิงหาคม). ชำแหละปมคอร์รัปชันจากเรียกเงินถึงทุจริตอีบิดดิ้ง รัฐธรรมนูญฉบับปราบโกงไม่ศักดิ์สิทธิ์!. https://www.isranews.org/article/isranews-scoop/111096-talk-online-Ending-Corruption-Key-to-Boosting-Investment-in-Thailand-report.html

สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. (2565). แผนปฏิบัติการด้านการต่อต้านการทุจริตและประพฤติมิชอบ ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2566-2570). สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ.

สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. (2564). แนวทางการยกระดับธรรมาภิบาลสำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ.

สุริยานนท์ พลสิม. (2563). แนวคิดและทฤษฎีการศึกษานโยบายทางสังคม. โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

สุฏิกา รักประสูติ. (2565). การค้นหา ควบคุม และป้องกันการทุจริตในตำแหน่งหน้าที่. วารสารวิจัยวิชาการ 5(1), 305-316.

อุดม รัฐอมฤต และคณะ. (2560). การทุจริตเชิงนโยบาย: มาตรการในทางกฎหมายเพื่อควบคุมและป้องกันปัญหาการทุจริตเชิงนโยบายในประเทศไทย. คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

Holmes, L. (2015). คอร์รัปชัน: ความรู้ฉบับพกพา. โอเพ่นเวิลด์ส.

O’Brien, C. (2015). Behavioral Characteristics of White-Collar Crime and the Preemployment Hiring Process. (Dissertation of Executive Doctorate in Business). Robinson College of Business: Georgia State University.

The Institute of Internal Auditing. (2019, January 9). Fraud and Internal Audit. https://www.theiia .org/globalassets/documents/resources/fraud-and-internal-audit-assurance-over-fraud-controls-fundamental-to-success-april-2019/fraud-and-internal-audit.pdf

Transparency International. (2023, January 1). Corruption Perception Index 2022. https://www. transparency.org/en/cpi/2022

UNODC. (2009, January 1). UNODC’s Action against Corruption and Economic Crime. https://www. unodc.org/unodc/en/corruption/index.html