กฎหมายป้องกันฟ้องปิดปาก ส่งผลดีต่อการป้องกันการทุจริตได้อย่างไร
จากไชต์: สำนักงานคณะกรรมการป้องกัน และปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (สำนักงาน ป.ป.ช.) สนามบินน้ำ
จำนวนผู้เข้าชม: 47
กฎหมายป้องกันฟ้องปิดปาก ส่งผลดีต่อการป้องกันการทุจริตได้อย่างไร
กฎหมายป้องกันการฟ้องคดีปิดปาก (SLAPP: Strategic Lawsuit Against Public Participation) วัตถุประสงค์หลักของกฎหมายฉบับนี้คือ ปกป้องบุคคลจากการถูกฟ้องร้องเพื่อข่มขู่ หรือทำให้การแสดงความคิดเห็นในเรื่องที่มีประโยชน์ต่อสาธารณะหรือการวิจารณ์ต่าง ๆ ถูกจำกัด และป้องกันไม่ให้บุคคลหรือองค์กรใช้กระบวนการทางกฎหมายเพื่อฟ้องร้องหรือคุกคามผู้ที่ใช้สิทธิในการแสดงความคิดเห็นหรือการมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคม การเมือง หรือกิจกรรมสาธารณะอื่น ๆ โดยผู้ฟ้องคดีไม่ได้มุ่งหวังในผลแพ้ชนะของคดีแต่มีวัตถุประสงค์เพื่อข่มขู่ กลั่นแกล้ง หรือขัดขวางประชาชนที่ได้เข้าไปมีส่วนร่วมในการร้องเรียน แสดงความคิดเห็น หรือแจ้งเบาะแส เพื่อปกป้องผลประโยชน์ของสาธารณะ โดยกลไกหลักที่เป็นเครื่องมือเพื่อป้องกันการฟ้องคดีปิดปากคือ “การยุติคดี” ประเภทนี้โดยรวดเร็วตั้งแต่ในชั้นเริ่มต้นของกระบวนการยุติธรรม ทำให้ผู้ถูกฟ้องคดีปิดปากไม่ต้องเสียเวลารวมถึงทรัพยากรต่าง ๆ ไปจำนวนมากในระหว่างการต่อสู้คดี เพื่อเป็นการลดความเสียหายและผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับผู้ที่ถูกฟ้องคดีปิดปาก
สำหรับบทบาทของสำนักงาน ป.ป.ช. ต่อ “กฎหมายเพื่อป้องกันการฟ้องคดีปิดปาก (Anti-SLAPP Law)”
สำนักงาน ป.ป.ช. ได้มีการผลักดันกฎหมายคุ้มครองฟ้องปิดปาก เพื่อเป็นการคุ้มครองประชาชนที่เปิดโปงแจ้งเบาะแสการทุจริต มุ่งหวังประชาชนเกิดความเชื่อมั่นในกลไกทางกฎหมายที่ให้การปกป้อง คุ้มครอง และยังช่วยส่งเสริมให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการต่อต้านหรือชี้เบาะแสการทุจริตและประพฤติมิชอบมากยิ่งขึ้น ซึ่งร่างพระราชบัญญัติมาตรการป้องกันการฟ้องคดีปิดปากในความผิดฐานทุจริตต่อหน้าที่และประพฤติมิชอบ พ.ศ. ... เป็นกฎหมายที่สำนักงาน ป.ป.ช. ขับเคลื่อนเพื่อเป็นกฎหมายคุ้มครองให้ประชาชนที่เข้ามามีส่วนร่วมในกิจการสาธารณะอันจะนำไปสู่การตรวจสอบการทุจริต ซึ่งมักจะถูกผู้สูญเสียประโยชน์นำกระบวนการยุติธรรมมาเป็นเครื่องมือโดยมิชอบ ด้วยการ “ฟ้องปิดปาก” (Strategic Lawsuit Against Public Participation: SLAPP) นั่นเอง
โดยเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2568 ที่ผ่านมา ในการประชุมร่วมกันของรัฐสภา ครั้งที่ 5 ได้มีมติเห็นชอบกับร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญดังกล่าวแล้ว ด้วยคะแนนเสียงเอกฉันท์ 507 เสียง ทั้งนี้ เมื่อร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ฉบับนี้มีผลใช้บังคับ ก็จะเป็นการเพิ่มกลไกการให้ความคุ้มครองและให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ให้ถ้อยคำ แจ้งข้อมูลหรือเบาะแสที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดที่อยู่ในหน้าที่และอำนาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. หากได้กระทำโดยสุจริต และยังเป็นการส่งเสริมให้ประชาชนเข้ามีส่วนร่วมในการต่อต้านหรือชี้เบาะแสการทุจริตให้ได้รับความคุ้มครองจากรัฐตามที่กฎหมายบัญญัติ
กฎหมายป้องกันฟ้องปิดปาก ส่งผลดีต่อการป้องกันการทุจริต
สำหรับร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญฉบับนี้ สาระสำคัญคือ เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตให้กับคณะกรรมการ ป.ป.ช. และสำนักงาน ป.ป.ช. ดังนี้
- ให้ความคุ้มครองแก่ผู้ให้ถ้อยคำ แจ้งข้อมูลหรือเบาะแส ส่งพยานหลักฐาน หรือแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับการกระทำความผิดที่อยู่ในหน้าที่และอำนาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ให้ได้รับความคุ้มครองทั้งทางแพ่ง ทางอาญา หรือทางวินัย
- กำหนดกระบวนการ ขั้นตอน และมาตรการในการให้ความช่วยเหลือแก่บุคคลซึ่งได้รับความคุ้มครองทั้งกรณีที่ถูกฟ้องคดีแพ่ง กรณีถูกร้องทุกข์ ถูกกล่าวโทษ ถูกดำเนินคดีหรือถูกฟ้องคดีอาญา และกรณีถูกดำเนินการทางวินัย
- เพิ่มเติมวัตถุประสงค์ของกองทุนป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ เพื่อให้ครอบคลุมถึงค่าใช้จ่ายในการให้ความช่วยเหลือบุคคลซึ่งได้รับความคุ้มครองตามมาตรา 132
อย่างไรก็ดี การป้องกันการทุจริตโดยใช้เครื่องมือที่เรียกว่า “กฎหมายป้องกันการฟ้องคดีปิดปาก (SLAPP: Strategic Lawsuit Against Public Participation)” จะมีส่วนช่วยในการป้องกันการทุจริตได้ ในกรณีที่ผู้ที่เปิดเผยหรือแจ้งเบาะแสข้อมูลการทุจริตถูกฟ้องร้องหรือถูกคุกคามจากผู้มีอำนาจทางกฎหมาย ซึ่งกฎหมายฉบับนี้จะช่วยปกป้องสิทธิในการแสดงความคิดเห็น และไม่ให้เกิดการฟ้องร้องที่มีจุดประสงค์ในการปิดปากผู้ที่เปิดเผยข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับการทุจริตได้ ทั้งนี้ยังเป็นการสร้างความเชื่อมั่นและส่งเสริมให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตอย่างกว้างขวางยิ่งขึ้น
ที่มา
https://www.nacc.go.th/categorydetail/2021110415414676/20221031151215?
https://www.nacc.go.th/categorydetail/2018083118464105/20230403122259?
https://www.nacc.go.th/categorydetail/2018083118464105/20250306104046?
Related
